Châu Âu đóng cửa không phận với Nga, hàng không quốc tế bị ảnh hưởng ra sao?

Aeroflot cho biết, hãng này sẽ hủy tất cả các chuyến bay tới châu Âu sau khi Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell thông báo EU đã quyết định đóng cửa không phận đối với máy bay Nga.

Mỹ đang xem xét động thái tương tự nhưng vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng. Chính phủ Mỹ khuyến cáo công dân nước này nên cân nhắc rời khỏi Nga ngay lập tức trên các chuyến bay thương mại, viện dẫn sẽ ngày càng nhiều hãng hàng không hủy chuyến vì nhiều nước đã đóng cửa không phận đối với máy bay Nga.

Lệnh đóng cửa không phận đối với máy bay Nga được đưa ra trong bối cảnh ngành công nghiệp hàng không vẫn đang chật vật khắc phục hậu quả đại dịch Covid-19.

Đức, Tây Ban Nha, Pháp, Anh cùng các nước Bắc Âu và Baltic trước đó đã ban hành tuyên bố tiêng riêng về việc đóng cửa không phận đối với Nga, động thái đáng kể trong phản ứng của hầu hết các nước thành viên NATO nhằm đáp trả chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine.

Ngoài đóng cửa không phận, các nước phương Tây cũng đã công bố các biện pháp trừng phạt tài chính mới nhằm vào Nga.

Nga dự kiến sẽ có động thái đáp trả các lệnh trừng phạt và quyết định đóng cửa không phận của các nước phương Tây. Moscow đã có bước đáp trả đầu tiên bằng sắc lệnh cấm máy bay của Anh, Bulgaria và Ba Lan.

Theo các chuyên gia, nếu không được tiếp cận các đường băng của Nga, các hãng hàng không sẽ phải chuyển hướng bay xuống phía Nam trong khi vẫn phải tìm cách tránh các khu vực căng thẳng ở Trung Đông.

Theo nhà phân tích Robert Mann thuộc công ty R.W Mann có trụ sở tại Mỹ, lệnh cấm không phận lẫn nhau giữa Nga và Mỹ có thể khiến chuyến bay của các hãng vận tải Mỹ tốn nhiều thời gian hơn, lộ trình từ Bờ Đông của Mỹ tới châu Á có thể phải thay đổi. Một số chuyến bay nhất định có thể sẽ bị tốn quá nhiều chi phí.

Các chuyến bay phải đổi hướng, hành trình bị kéo dài

“Pháp hiện đã đóng cửa không phận đối với tất cả máy bay và các hãng hàng không Nga từ tối 27/2”, Bộ trưởng giao thông Pháp Jean-Baptiste Djebbari cho biết.

Air France-KLM cho biết hãng này đã đình chỉ các chuyến bay đến và đi từ Nga cũng như các chuyến bay quá cảnh qua không phận Nga từ ngày 27/2 cho đến khi có thông báo tiếp theo.

Việc đóng cửa không phận châu Âu đối với các hãng hàng không Nga và ngược lại đã có tác động tức thì đối với hoạt động hàng không toàn cầu.

Air France đã tạm thời đình chỉ các chuyến bay đến và đi từ Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản, đồng thời đang cân nhắc các lựa chọn tránh bay qua không phận Nga.

Finnair cho biết hãng này sẽ tạm dừng các chuyến bay tới Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc đến ngày 6/3 để tránh không phận Nga, trong khi các chuyến bay tới Singapore, Thái Lan và Ấn Độ vẫn được thực hiện nhưng thời gian bay bị kéo dài thêm khoảng 1 giờ.

Nếu các hãng hàng không Mỹ cũng bị cấm sử dụng không phận Nga, các chuyến bay quốc tế sẽ bị kéo dài hơn và một số chuyến có thể sẽ buộc phải tiếp nhiện liệu ở Anchorage (Alaska, Mỹ), nguồn tin ngành công nghiệp hàng không tiết lộ với Reuters. Các chuyến bay có thể bị tác động gồm lộ trình từ Mỹ tới Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ từ chối bình luận việc Washington có đóng cửa không phận đối với Nga hay không. Cục hàng không liên bang Mỹ cũng chưa phản hồi đề nghị bình luận.

Canada cho biết nước này đã đóng cửa không ohận đối với máy bay Nga, có hiệu lực ngay từ thời điểm thông báo. Người phát ngôn Bộ Giao thông Canada cho biết, không có chuyến bay trực tiếp giữa Nga và Canada, nhưng mỗi ngày vẫn có một số chuyên bay của Nga bay qua không phận Canada.

Theo trang web FlightRadar24, ngày 27/2 vẫn có một chuyến bay của Aeroflot từ Miami tới Moscow bay qua không phận Canada sau khi lệnh cấm được công bố. Bộ Giao thông Canada không phản hồi đề nghị bình luận liệu chuyến bay này có được miễn trừ hay không.

Ngành vận tải hàng hóa và cho thuê máy bay chịu tác động đáng kể

Các lệnh trừng phạt hàng không cũng ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động của các công ty vận tải và ngành công nghiệp cho thuê máy bay chủ yếu có trụ sở tại Ireland.

United Parcel Service và FedEx Corp, 2 công ty vận tải lớn nhất thế giới có trụ sở tại Mỹ, cho biết đã dừng vận chuyển tới các điểm đến ở Nga. Hiện chưa rõ cả 2 công ty này có tiếp tục sử dụng không phận Nga trong các hoạt động nói chung hay không.

Tạp chí hàng không Airfinance cho biết, các công ty cho thuê máy bay có trụ sở tại châu Âu được cho thời hạn đến 28/3 để giảm dần các thỏa thuận với các hãng hàng không Nga. Đây được xem là thiệt hại đáng đối với lĩnh vực cho thuê hàng không bởi đối tác Nga được đánh giá là các đơn vị vận hành đáng tin cậy hơn so với nhiều hãng hàng không khác trên toàn cầu trong bối cảnh đại dịch Covid-19.

Các công ty Nga vận hành khoảng 980 máy bay chở khách, trong đó 777 chiếc là đi thuê, theo công ty phân tích Cirium. Trong số máy bay đi thuê, 515 máy bay (chiếm 2/3 số máy bay đi thuê) có gá trị thị trường ước tính 10 tỷ USD, là thuê của các công ty nước ngoài.