Các ngân hàng Trung Quốc đang khám phá tiền tệ kỹ thuật số ra sao?

Các ngân hàng quốc doanh hàng đầu của Trung Quốc đang đẩy mạnh chương trình thử nghiệm cho đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số, bằng cách cho phép những người nắm giữ đồng tiền này tham gia các quỹ đầu tư và các sản phẩm bảo hiểm trực tuyến. Nếu thành công, điều này có thể nâng cao khả năng áp dụng Nhân dân tệ kỹ thuật số của đất nước tỷ dân, ngoài các khoản thanh toán bán lẻ hàng ngày với giá trị thấp, được Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đưa ra trong bản thiết kế ban đầu vào năm 2014.

Theo tờ South China Morning Post, Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc đã bắt đầu làm việc với Shanghai Tiantian Fund Distribution, một nền tảng thuộc sở hữu của nhà cung cấp dịch vụ dữ liệu tài chính East Money, để cho phép những người nắm giữ Nhân dân tệ kỹ thuật số thực hiện đầu tư quỹ trực tuyến. Sự hợp tác cũng liên quan đến gã khổng lồ thương mại điện tử JD.com.

Zhang Min, Phó Chủ tịch điều hành của ngân hàng cho biết, ngân hàng này đã tham gia vào việc nghiên cứu và phát triển tiền tệ kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương (CBDC) từ năm 2017. Đến nay, ngân hàng đã mở 7,23 triệu ví kỹ thuật số cho người dùng cá nhân và 1,19 triệu ví khác cho các công ty. Tính đến tháng 6, đã có 28,5 triệu giao dịch tích lũy với tổng trị giá 18,9 tỷ Nhân dân tệ (2,9 tỷ USD) sử dụng đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số.

Còn tại Ngân hàng Truyền thông (Bank of Communications - Bocom), Phó Chủ tịch Qian Bin nói rằng, họ đang khám phá ý tưởng mở rộng việc sử dụng đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số, để cấp vốn cho các công ty quản lý và bảo hiểm.

"Tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc là một hình thức đấu thầu hợp pháp và từ quan điểm của một ngân hàng thương mại, nghĩa vụ của chúng tôi là tạo điều kiện cho sự phát triển và nâng cao tính thanh khoản của tiền tệ. Chúng tôi đã chuẩn bị rất nhiều để đảm bảo hệ thống đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số hoạt động ổn định và hiệu quả cao" Qian nhấn mạnh.

Mặc dù không nêu tên các nhà quản lý quỹ hay công ty bảo hiểm mà ngân hàng này đang làm việc, nhưng tính đến tháng 6/2021, Bocom đã ghi nhận 6,3 triệu giao dịch bằng tiền điện tử với tổng trị giá 2,5 tỷ Nhân dân tệ.

Vào tháng 7 vừa qua, thành phố Thâm Quyến đã bắt đầu thử nghiệm chính sách bảo hiểm cho nhân viên y tế ở quận Nam Sơn kết hợp cùng tập đoàn bảo hiểm khổng lồ Ping An Insurance. Theo đó, người tham gia bảo hiểm sẽ được chi trả 300.000 Nhân dân tệ (46.221 USD) nếu tử vong vì COVID-19. Người được chẩn đoán nhiễm COVID-19 sẽ nhận 50.000 Nhân dân tệ và tử vong do tai nạn nhận 50.000 Nhân dân tệ (7.730 USD). Tất cả được trả qua tài khoản ví Nhân dân tệ kỹ thuật số. Ngoài ra, người lao động cũng được khuyến khích đóng bảo hiểm bằng Nhân dân tệ kỹ thuật số để được hưởng các ưu đãi khác trong tương lai.

Trước đó, Bắc Kinh đã và đang thử nghiệm đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số của mình trên 11 khu vực và thành phố, đồng thời có kế hoạch mở rộng điều này tới các địa điểm, tại Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh vào tháng 2/2022. Theo Sách trắng (White paper) mà PBOC phát hành vào tháng 7, có tổng cộng 34,5 tỷ Nhân dân tệ đã được chi tiêu thông qua 70,75 triệu giao dịch tính đến cuối tháng 6 năm nay.

Một chuyên gia tài chính số nhận định, đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đang thúc đẩy hành trình của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, hướng tới trở thành một xã hội không dùng tiền mặt bằng cách tăng số lượng người tiêu dùng thanh toán hàng hóa bằng ví điện tử, thay vì tiền giấy và tiền xu. "Khi PBOC lần đầu tiên khởi xướng dự án cách đây 7 năm, mục tiêu chính của họ là chống lại sự thống trị của Alipay và WeChat Pay, chiếm hơn 90% thanh toán di động ở Trung Quốc. Không dừng lại ở đó, đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số đã tiếp tục phát triển thành một loại tiền số có khả năng xử lý giá trị thương mại xuyên biên giới", vị chuyên gia phân tích.

Mới đây nhất, bốn ngân hàng quốc doanh hàng đầu của Trung Quốc đã báo cáo mức tăng trưởng lợi nhuận ròng nửa đầu năm của họ, được hỗ trợ bởi các khoản dự phòng rủi ro cho vay giảm và tăng trưởng kinh tế ổn định của đất nước. Bất chấp những bất ổn xung quanh sự phục hồi kinh tế toàn cầu, chủ tịch Bocom cho biết triển vọng kinh tế của Trung Quốc có vẻ tươi sáng, điều này có thể hỗ trợ nhiều hơn cho hoạt động của các ngân hàng trong phần còn lại của năm.

Phải chăng, việc tăng cường áp dụng Nhân dân tệ kỹ thuật số thông qua các ngân hàng thương mại tại Trung Quốc, sẽ hỗ trợ các ngân hàng mở rộng phạm vi, quy mô kinh doanh, trong bối cảnh tài chính kỹ thuật số dần dần áp đảo hoạt động của ngân hàng.

Tại Việt Nam, Chính phủ đã giao Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chủ trì nghiên cứu, xây dựng và thí điểm sử dụng tiền điện tử dựa trên công nghệ blockchain trong giai đoạn 2021-2023. Đây được coi là một bước tiến lớn, bắt nhịp với xu hướng nghiên cứu, phát triển và thí điểm CBDC đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu.

Chia sẻ với Nikkei Asia, ông Nguyễn Thanh Bình, điều phối viên Trung tâm FinTech-Crypto của Đại học RMIT Việt Nam cho biết, Quyết định 942 mở ra cánh cửa cho việc phát triển tiền điện tử của ngân hàng trung ương, cho phép các cơ quan chức năng quản lý tiền ảo, thay vì giao cho khu vực doanh nghiệp tư nhân và chịu sự quản lý phi tập trung.