Hà Nam: Đàn Voọc quý hiếm top thế giới "lay lắt chờ" Khu bảo tồn

Từ năm 2017, tỉnh Hà Nam đã có ý kiến đồng ý chủ trương cho phép Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn xây dựng đề án thành lập Khu Bảo tồn Voọc mông trắng tại huyện Kim Bảng. Tuy nhiên, đến nay đã hơn 7 năm, dự án này vẫn chưa được thực hiện. Môi trường sống của loài Voọc mông trắng, loài được xếp ở mức cực kỳ nguy cấp trong sách đỏ đang bị đe dọa ảnh hưởng bởi hoạt động khai thác đá vôi trên địa bàn. Người dân sống xung quanh khu vực có Voọc cùng các nhóm bảo tồn cộng đồng đều lo lắng cho sự tồn vong của loài vật quý hiếm này và mong muốn sớm thành lập Khu bảo tồn loài vật này.

Đây là Voọc mông trắng - loài linh trưởng quý hiếm nằm trong danh sách 5 loài linh trưởng có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất thế giới. Số lượng của loài này chỉ trên dưới 250 cá thể tập trung chủ yếu tại khu bảo tồn thiên nhiên Vân Long – Ninh Bình (khoảng 120 cá thể) và rừng Kim Bảng – Hà Nam (13 đàn với khoảng 80 - 100 cá thể).

Đàn Voọc mông trắng ở Kim Bảng, Hà Nam được Tổ chức bảo tồn động, thực vật hoang dã quốc tế (FFI) phát hiện vào năm 2016. Tuy nhiên, môi trường sống của chúng đang bị đe dọa bởi bao quanh khu vực đàn Voọc này sinh sống là hàng chục công trường khai thác đá làm xi măng, vật liệu xây dựng, rộng hàng trăm hecta.

Trước đó, để ngăn ngừa sự tuyệt chủng và bảo vệ môi trường sống của đàn Voọc này, tháng 7/2020, Văn phòng Chính phủ cũng đã có văn bản gửi UBND tỉnh Hà Nam, yêu cầu tỉnh này áp dụng các biện pháp cấp bách bảo vệ quần thể Voọc mông trắng tại sinh cảnh sống tự nhiên trên địa bàn.

Tháng 3/2021, UBND tỉnh Hà Nam phê duyệt Đề cương, dự toán Dự án thành lập khu bảo tồn loài và sinh cảnh Voọc mông trắng tại huyện Kim Bảng. Theo quy hoạch, phạm vi dự án gồm vùng lõi bảo vệ nghiêm ngặt có diện tích khoảng 3.500 hecta, vùng đệm diện tích khoảng 7.500 hecta thuộc một số xã thuộc khu bảo tồn huyện Kim Bảng và huyện Thanh Liêm của Hà Nam.

Tháng 1/2022, UBND tỉnh Hà Nam đã có văn bản gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, xin ý kiến thẩm định Dự án bảo tồn loài và sinh cảnh Voọc mông trắng với diện tích 3.182 ha.

Tuy nhiên, đã qua hơn 7 năm, khu bảo tồn vẫn đang nằm trên giấy, chưa được UBND tỉnh Hà Nam phê duyệt.

Theo đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hà Nam, mặc dù UBND tỉnh và Sở rất quyết tâm để thành lập Khu Bảo tồn nhưng do chưa có Quyết định phê duyệt quy hoạch tổng thể tỉnh Hà Nam. Bên cạnh đó, từ khi có Nghị định 120/2020 quy định về thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập. Trong đó, yêu cầu muốn thành lập đơn vị mới thì phải tự chủ. Nếu thành lập ban quản lý Khu bảo tồn thì không thể tự chủ được do kinh phí không có, nhà nước lại không hỗ trợ. Bên cạnh đó, rừng Kim Bảng là rừng tự nhiên nếu nâng cấp lên rừng đặc dụng mà không may xảy ra cháy hay vấn đề gì đó thì quy trách nhiệm sẽ rất là lớn. Do đó, chưa thể thành lập được Khu bảo tồn cho loài Voọc mông trắng này.

Liên quan đến việc thành lập Khu bảo tồn loài Voọc mông trắng tại rừng Kim Bảng, Hà Nam. Nhóm Phóng viên kênh VTC9 đã đặt lịch làm việc với UBND tỉnh Hà Nam và đang chờ phản hồi. Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin trong các chương trình tiếp theo.

THANH LƯU, XUÂN ĐOÀN